HET WEER, NADER VERKLAARD
de (oudere) verhalen zijn soms niet meer helemaal up to
date, onze excusses daarvoor, red.

Warmte in september

September, ook wel herfst -, fruit - of gerstmaand
genoemd, heeft nog vaak meer weg van de zomer
dan van het najaar. Volgens de astronomische
kalender horen de eerste drie weken ook nog tot de
zomer. Landelijk gemiddeld wordt het nog op negen
septemberdagen minstens 20 graden (warme
dagen) en twee dagen in september 25 graden of
warmer (zomerse dagen). In 2006 telde september
in De Bilt een recordaantal van 26 warme dagen.
September 1947 staat wat zomerse dagen betreft
aan top met 11 stuks in De Bilt en 14 zomerse
dagen plaatselijk in het zuiden. De Bilt had toen nog
2 tropische dagen met 30.5 graden op 16 september
en 30.1 graden op 19 september 1947. Wytgaard
had zijn laatste tropische dag van de zomer op
15 september 2020, 30.8 graden. Tropische warmte
komt wel vaker voor in deze maand: in 1919 was het
vanaf 11 september zelfs 3 dagen achtereen warmer
dan 30 graden. De warmste september sinds het
begin van de metingen in 1706 staat geboekt in
2006 met gemiddeld 17.9 graden tegen 14.7 graden
normaal. Op de tweede plaats van de eeuwlijst staat
september 1999 met 17.4 graden, op de derde
plaats september 1949 met 17.2 graden.
 

De temperatuur kwam zowel in september 1949 als
2006 in De Bilt toen op 8 dagen boven de 25 graden.
In 1949 telde september in De Bilt zelfs 2 tropische
dagen. Vooral 5 september 1949 was heet: De Bilt
noteerde toen 34.2 en Buchten in Zuid-Limburg en
Gilze-Rijen in Brabant kwamen tot 34.8 graden.
De hoogste thermometerstand ooit in deze maand
genoteerd is 35.2 gradenop 4 september 1929 in
Maastricht. Voor de tweede decade van de maand is
het eeuwrecord 33.6 graden op 12 september 1919
in Sittard en voor de laatste tien dagen 30.4 graden
op 26 september 1967 in Buchten. Ook 's nachts kan
het nog lange tijd warm blijven, vooral in het begin
van de maand en vooral aan de kust. Het zeewater
blijft na de zomer nog lang warm, waardoor de
nachtelijke afkoeling flink wordt getemperd.
Verschillen van meer dan 10 graden tussen kust en
binnenland zijn 's nachts geen uitzondering.
De warmste septembernacht beleefde De Bilt op
5 september 1949 toen de temperatuur gedurende
het hele etmaal niet lager kwam dan 19.1 graden.