Temperatuur- en weersverloop

Met een gemiddelde temperatuur van 7.8°C in De Bilt tegen 7.0°C normaal,
was november vrij zacht. Dat de maand niet veel zachter is geëindigd is
opmerkelijk, want de eerste helft verliep bijzonder zacht (10.8°C). De maand
kende dan ook twee gezichten; met naast zonnig en zacht herfstweer ook
winterse buien en koude nachten.

Zacht, somber en nat begin

Aan de zuidflank van een lagedrukgebied nabij IJsland begon de maand nat
en vrij somber. In een zuidwestelijke stroming passeerden er een aantal
storingen. Het was aan de zachte kant, met maximumtemperaturen van 14°C
en minimumtemperaturen tussen de 5 en 10°C.

Zonnige, droge en zeer zachte periode

Later op de 3e kwamen we in de warme sector terecht van de restanten van
orkaan Melissa. De stroming draaide naar zuid en er werd van oorsprong
tropische lucht aangevoerd. Op 4, 5 en 7 november lagen de maximum-
temperaturen veelal tussen de 15 en 17°C. Op 5 november werd in
Westdorpe met 18.9°C de hoogste temperatuur van de maand bereikt.
Om het ‘nazomerweer’ compleet te maken, was het droog en zeer zonnig,
alleen in het noorden viel het soms tegen.

Na koufrontpassage opnieuw zacht en meest droog

Het koufront passeerde op 10 november, waarna het tijdelijk iets afkoelde.
Veel regen viel er niet, wel was er meer bewolking. Al snel kwamen we onder
invloed van stormdepressie Claudia boven de Oceaan en werd er opnieuw
zachte lucht aangevoerd. De maximumtemperaturen stegen naar ongeveer
15°C en er waren zonnige perioden. Ook de nachten waren zacht,
met minimumtemperaturen tussen de 8 en 12°C. Tot de 13e bleef het op de
meeste plaatsen droog.

Grijs, waterkoud en de eerste nachtvorst

Tussen 14 en 16 november kwam er een einde aan het mooie weer,
met een frontale zone die tergend langzaam zuidwaarts over het land
bewoog. Er viel veel regen en op de meeste plaatsen scheen de zon
nauwelijks. Achter de frontale zone stroomde met een noordelijke stroming
gevoelig koudere lucht het land binnen; met veel wind en temperaturen van
6-9°C was het waterkoud. In de avond van 16 november kwam het dit winter-
halfjaar voor het eerst tot vorst.

Koud, met winterse buien en de eerste nachtvorst

Tussen hogedruk boven IJsland en lagedruk boven Scandinavië, voerde
een noordelijke stroming vervolgens steeds koudere polaire lucht aan.
Boven het warme zeewater ontstonden talrijke buien, soms met onweer en
een winters karakter, die soms veel neerslag achterlieten. Tussendoor was er
ook wat zon. De maximumtemperaturen daalden geleidelijk naar 4 à 5°C en
de nachten werden steeds kouder. Op de 22e werd in Eelde met -5.4°C de
laagste temperatuur van de maand bereikt.

Dooifront met (natte) sneeuw, later droger maar ook mist

Op 23 november zorgde een actieve depressie boven Groot-Brittannië voor
het verdrijven van de koudste lucht, hetgeen gepaard ging met (natte) sneeuw
en ijsregen die snel overging in regen. De dagen daarna bleef het vrij koud en
licht wisselvallig. Wanneer het ’s nachts opklaarde vroor het licht en ontstond
er mist of lage bewolking, die soms ook overdag lang hardnekkig bleef.

Overgang naar wisselvallig en zacht weer

Vanaf 27 november werd de stroming zuidwestelijk (zonaal), aan de zuidflank
van een actief lagedrukgebied boven nabij Schotland. Aan de zachte kant van
het golvende koufront, bevonden we ons voortdurend in zachte lucht. Hoewel
het met maximumtemperaturen van ongeveer 10°C aangenaam aanvoelde,
was het weer verder overwegend grijs en druilerig.

Geen warme dagen of ijsdagen, wel meer vorstdagen

In De Bilt waren er deze november geen warme dagen (20°C of meer) of
ijsdagen (hele dag <0°C), conform het klimatologische gemiddelde.
Wel vroor het relatief vaak in de nacht; november telde in De Bilt 8 vorst-
dagen, drie meer dan normaal. In het noordwesten waren er minder vorst-
dagen en in Vlissingen vroor het helemaal niet. Op 21 en 22 november
bleef de daggemiddelde temperatuur in het oosten plaatselijk onder het
vriespunt en was er een bijdrage aan het (Hellmann) koudegetal. 

Neerslag

Met gemiddeld over het land 64 millimeter neerslag tegen 72 millimeter
normaal, week november weinig af van het klimatologische gemiddelde.
Hoewel de kustgebieden in deze tijd doorgaans natter zijn dan het
binnenland, waren de verschillen nu wel erg groot; met 120-150 millimeter in
het uiterste noordwesten tot 30-50 millimeter in het zuidoosten, een factor
drie verschil. Een normale verdeling voor november is zo'n 100 millimeter in
het noordwesten tot 60 millimeter in het zuidoosten. In De Bilt viel met
61 millimeter aanmerkelijk minder dan normaal (80 millimeter).

Een droge periode, verder vrij nat

Van 4 t/m 12 november bleef het met uitzondering van de 10e meest droog.
Daaromheen was het juist vrij nat, met op de eerste dag 5-10 millimeter en
van 13 t/m 20 november dagelijks zo’n 3-10 millimeter neerslag.
Op 14 november zorgde de slepende frontale zone voor 20-40 millimeter in
het noorden en op de 19e viel er 15-30 millimeter in de noordwestelijke helft
van het land. Tot en met 25 november viel er regionaal nog 5-10 millimeter,
waarna de rest van de maand vooral druilerig was.

Plaatselijk werd het even wit

Tijdens de ‘licht’ winterse periode van 17 t/m 21 november zorgden
winterse buien plaatselijk voor korrelhagel of natte sneeuw. In Groningen en
het (zuid)westelijk kustgebied werd het soms even wit en in de Limburgse
heuvels vormde zich zelfs een sneeuwdek van enkele centimeters.
Op 23 november viel er landinwaarts natte sneeuw, ijsregen en werd het in
het noordoosten even wit. 

Zonneschijn

Met landelijk gemiddeld 77 uur zon, week ook de hoeveelheid zonneschijn
deze maand weinig af van het klimatologische gemiddelde van 70 zonuren.
In De Bilt scheen de zon met 80 uur iets meer dan normaal (67 zonuren).

Eerst vrij zonnig, later juist vrij somber

Tot en met 12 november was het over het algemeen vrij zonnig, daarna
overheerste het sombere weer, met van 14 t/m 16, op 19 en van 27 t/m
30 november regionaal zelfs helemaal geen zon. Met 6 à 7 dagen
gemiddeld over het land, telde november ongeveer het normale aantal
zonloze dagen. De zon scheen deze maand met ongveer 90 uur het meest
in het zuidoosten, in het (uiterste) noorden was november het somberst met
ongeveer 65-70 zonuren.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020

De Bilt, 2 december 2025, Yorick de Wijs (voorlopig overzicht)

Aangepast 03-12-2025 - 16.50 uur.